Trái Đất chúng ta đang sống được hình thành từ khoảng 4,6 tỷ năm về trước nhưng những nằm trên bề mặt cũng như sâu trong lòng lục địa vẫn còn là câu hỏi đầy bí ẩn và chờ đợi bao lời giải đáp từ những nhà khoa học. Trong đó, lĩnh vực nghiên cứu địa chất là một lĩnh vực khoa học góp phần đưa ra biết bao khám phá về thiên nhiên để rồi tìm ra những quy luật về khoa học và tài nguyên muôn hình muôn vẻ đang nằm sâu dưới lòng đất ở khắp mọi nơi trên bìa mặt địa cầu.
Andrés Ruzo – một nhà địa chất học lớn lên ở Mỹ, Nicaragua và Peru với niềm say mê khám phá, cùng sự giúp đỡ từ người vợ, những người bạn, những người thân trong gia đình anh và đặc biệt là Đại sư Juan, đã tìm ra lời giải cho hiện tượng dòng sông sôi sâu trong lòng rừng rậm hùng vĩ. Những khám phá, phát hiện và cuộc hành trình khởi nguồn từ câu chuyện truyền thuyết ngày thơ bé của anh đã được tác giả ghi chép lại, và cuốn sách: “Kỳ bí dòng sông sôi trong lòng Amazon” ra đời từ đó.
Nhà địa chất học tin vào những truyền thuyết
Những truyền thuyết từ người ông cố đã mang đến cho Andrés bao suy tưởng về những vùng đất của Peru, từ đó khơi nguồn cho ước mơ được trải nghiệm và khám phá của nhà địa chất trẻ. Đó là chuyến đi đến Marcahuasia từ khi Andrés còn mười hai tuổi, là câu chuyện về cuộc chinh phục Peru của người Tây Ban Nha, là những lời còn để ngỏ về Paititi, một vùng đất mất.
Ông quay lại phía tôi, vẫn cười và nói: “Ôi, papachito, thế giới thật rộng lớn. Họ vẫn đang tìm kiếm Paititi với tên gọi đó và nhiều tên gọi khác. Những hãy nhớ rằng rừng giữ bí mật của nó rất tốt và rừng chẳng ngần ngại những kẻ theo đuổi bí mật đó đâu”
Andrés dành tâm huyết của mình vào việc nghiên cứu một bản đồ địa nhiệt với mong muốn nó có thể đóng góp trong việc cân bằng cuộc sống hiện đại với thiên nhiên xung quanh. Anh luôn băn khoăn rằng “có hay không những đặc tính địa nhiệt ở trong rừng”, và nếu có, Andrés sẵn sàng tìm kiếm cho bằng được. Thế nhưng đã có rất nhiều nghi hoặc xoay quanh câu hỏi của chàng trai trẻ: “Tất cả đều đồng ý rằng một dòng sông như thế là không thể có và có lẽ đó chỉ là một câu chuyện phóng đại”. Thậm chí, thành viên trong hội đồng nghiên cứu còn đưa ra một “lời khuyên chân thành” cho Andrés rằng: “ Ngừng hỏi những câu ngớ ngẩn đi. Nó khiến cậu trông thật ngu ngốc.”
Cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên
Qua lời kể của dì Guida, những manh mối về dòng sông sôi trong lòng rừng rậm xanh thẳm đã dần được hé lộ, và hành trình kiếm tìm những điều đã thắc mắc bấy lâu của anh chàng địa chất học coi như đã có điểm khởi đầu. Lần đầu tiên anh nghe đến vùng đất Mayantuyacu (Mayantu biểu trưng cho linh hồn của rừng và yacu biểu trưng cho linh hồn của nước). Xuôi theo dòng nước giữa lòng Amazon, “nhà thám hiểm” này đã thấy được nơi gặp gỡ giữa dòng nước lạnh với một bên là nước nóng ấm. Rồi dòng sông Sôi dần hiện hình rõ rệt, với những mẫu nước nóng đủ để phả hơi trắng xóa một vùng, nuốt sống một chú ếch lỡ trượt chân sa xuống dòng hay thú vị hơn là đủ nóng để pha một tách trà buổi sáng. Để tìm được lời giải về dòng sông Sôi, Andrés đã nhận được nhiều sự trợ giúp từ phía đại sư Juan – curandero (người chữa lành) được trọng vọng tại vùng đất này. Những chi tiết về căn phòng của đại sư cho thấy nơi đây đã ghi dấu sự đi qua của nhiều con người đến từ khắp mọi nơi trên địa cầu này, nhưng thoạt nhiên họ đến với lý do chữa lành bệnh, chứ không phải để khám phá, thám hiểm và nghiên cứu khoa học như Andrés
“Một con cóc tài lộc Trung Quốc đứng cạnh một con voi sứ Ấn Độ với những tờ đô la Mỹ được cài lên vòi. Một bức tranh lớn Trinh nữ Guadelupe nhìn xuống căn phòng, hai bên là những tấm bưu thiết từ Canada và túi da đựng rượu Tây Ban Nha. Những hình ảnh trang trí của nước Ý, Argentina, Brazil treo bên cạnh các đồ trang trí Navajo từ Tây Nam mỹ. Tôi thoáng tự hỏi không biết đại sư Juan là bậc thầy của rừng Amazon hay của trang amazon.com, nhưng những lời nhắn và đề tặng cho thấy những món đồ trang trí đó chính là quà tặng thiện ý thể hiện lòng biết ơn từ những vị khách du lịch”
Lời giải cho những câu hỏi về nguồn gốc của Dòng Sông Sôi
Đã có ba giả thuyết được đặt ra khi Andrés Ruzo tiến hành những mẫu nghiên cứu về nước nóng tại vùng này. Sông sôi hình thành có thể do núi lửa và mac-ma, cũng có thể do địa hình địa nhiệt của vùng, hay một lý do mà anh không mong muốn là sự thực: sông sôi hình thành do một tai nạn dầu mỏ. Với anh, mỗi mẫu nước có một “dấu vân tay hóa học” và anh cần làm sáng tỏ các chi tiết để đưa ra kết luận cuối cùng. Andrés rất lo ngại nếu lý do được chọn là từ một tai nạn dầu mỏ. Điều đó sẽ làm sụp đổ niềm tin về vùng đất này mà con người nơi đây và du khách khắp thế nơi vẫn luôn mang trong mình.
“Con sẽ làm gì nếu phát hiện ra đó là một tai nạn dầu mỏ” – Dì Guida băn khoăn hỏi
“Con không biết – sẽ bị người dân ghét chăng?” Chúng tôi cười nhưng ý tưởng đó khiến bụng tôi quặn lên. “Nhưng nói một cách nghiêm túc, con muốn làm điều đúng đắn và báo cáo về nó”
Hành trình tìm kiếm lời giải về dòng sông đã đưa tác giả tìm đến tận thượng nguồn của nó – nơi được coi là linh thiêng nhất của dòng sống Sôi. Với hơi nóng tỏa ra, dòng sông “tự trang trí cho mình bằng những bộ xương của những kẻ xông giữ được khoảng cách tôn trọng với nó”. Có thể thấy không chỉ là một sự vật thiên nhiên, Sông Sôi còn mang linh hồn của rắn khổng lồ sinh ra nước nóng và nước lạnh, mang niềm tin tâm linh của biết bao người đã sinh ra, lớn lên và đi qua miền đất này.
Không chỉ hùng vĩ, dữ dội, gay gắt, khi nhìn dưới đôi mắt lãng mạn và yêu cái đẹp, dòng sông bất chấp sự nóng bỏng của nó mà ngập tràn nhựa sống. “Thực vật đâm chồi nảy lộc từ từng mẫu đất và nhìn đâu cũng thấy thứ gì đó đang trườn bò, vẫy gọi…rong biển mọc dưới sống dù ngay gần dòng nước nóng.”
Dòng Sông Sôi – nơi khoa học và tâm linh hội tụ
Nếu đại sư Juan là một curandero ( người chữa lành) những bệnh tật và vết thương cho con người thì Andrés Ruzo đến với vùng đất và con sông này để trở thành một curandero của Trái đất, với sứ mệnh chữa lành cho địa cầu.
“Thiên nhiên thuộc về tất cả các nước, không bị giới hạn bởi biên giới và con cũng vậy, chàng bác sĩ trẻ của ta. Con được chọn lựa để hoàn thành nhiệm vụ này, con được sinh ra là một linh hồn song sinh của tự nhiên. Đối với con, thực hiện các nghiên cứu là quan trọng và ta cho phép con nghiên cứu tại Mayantuyaca”
Mang trong mình may mắn “được gọi ba đất nước là nhà”, bên cạnh việc mang lại cho anh chút khủng hoảng về nhận diện quốc tịch thì Andrés nhận ra rằng “ ba nơi khác nhau nhưng đều có những nhu cầu tương tự, như nước và không khí sạch, ổn định kinh tế, xã hội lành mạnh – tất cả được gắn kết trực tiếp hoặc gián tiếp với việc chúng ta sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên như thế nào”
Nghiên cứu về dòng sông sôi và những phát hiện quý báu sẽ giúp ta tìm ra cách sản xuất, sử dụng năng lượng và tài nguyên tốt hơn, chúng ta đồng thời cũng giải quyết được những vấn đề đã kể trên ở các nước. Xét cho cùng nghiên cứu về địa hình địa chất là một cách để “tôn vinh thiên nhiên” – theo cách nói của Andrés
Sau khi nhận được sự trợ giúp từ đại sư, may mắn khi người có những người bạn đồng hành, chàng trai địa chất đã “đập chú lợn tiết kiệm để có tiền mua dụng vụ cần thiết và đổi số dặm thưởng của người bay thường xuyên thành tiền để quay trở lại dòng sông”. Tuy nhiên không phải không có chút trở ngại nào trên hành trình này. Hơi nước đã gột rửa và nhìn thấu được Andrés nhưng rừng thiêng lại chưa hiểu anh. Rừng cho rằng anh là một mối đe dọa “ Các linh hồn của rừng nhìn thấu tâm can chúng ta. Từ khi con tới, rừng đã quan sát con. Người nhìn thấy tâm trí con, thấy tri thức con sở hữu”. Bởi, trước đây, những người có tri thức như A.Ruzo đã từng vào rừng và làm tổn thương chốn này. Lễ rửa tội đã giúp cho anh được khu rừng chấp thuận, “tạo điều kiện” cho việc nghiên cứu và bảo vệ sức khỏe cho bản thân
Để có thể đưa ra câu trả lời chính xác về nguồn gốc của con sông, các mẫu thử đã được tiến hành thu thập hết sức tỉ mỉ, cẩn thận. Bên cạnh đó, Andrés nỗ lực tìm cho ra nghiên cứu của Morgan về sự phát triển dầu mỏ đầu tiên tới vùng rừng Amazon thuộc Peru. Nghiên cứu này có thể giúp anh loại trừ khả năng xấu rằng dòng sông khởi nguồn từ một tai nạn dầu mỏ. Và sau một quá trình gian nan và cố gắng sẽ là quả ngọt, câu trả lời được hé mở:
“Đây là bằng chứng hiển nhiên. Đại sư đã đúng, dòng sông đã tồn tại từ trước thời của ông cha. Đội của Morgan đã tìm thấy dòng sông và những quan sát của họ nói chung trùng với những quan sát của tôi, củng cố cho giải thuyết rằng địa điểm này không bị tác động đáng kể nào bởi việc khai thác dầu. Họ đã tìm thấy dòng sông tại thời điểm khác lâu trước khi những quy định hiện đại yêu cầu lợi ích của môi trường hoặc “những người da đỏ hoang dã”…”
Mối đe dọa lớn nhất
Andrés đã có cơ hội tham gia khảo sát tại công ty dầu mỏ lớn trong vùng Amazon. Những cánh đồng hoang bên cạnh thảm rừng nhiệt đới cho thấy sự ảnh hưởng đáng kể của ngành công nghiệp này tới môi trường “ những cây to sẽ bị dời đi”, “những loài động vật sẽ phải di trú”. Hay mối nguy hại với môi trường ngày càng sâu sắc khi “thời thế đã thay đổi từ thời miền tây hoang dã, khi các công ty dầu mỏ không phải chịu trách nhiệm về bất cứ sự phá hủy hay ô nhiễm nào mà họ gây ra.” Cảnh tượng về nạn chặt phá rừng hay việc khai thác trái phép….
Nước và rừng là linh hồn của vùng Amazon. Nếu thông điệp từ nước chữa lành vết thương của con người thì rừng như lá phổi xanh bao bọc lấy sự sống của van vật. Việc giữ gìn để nước và rừng được trong lành, linh thiêng là trách nhiệm của tất cả mọi người. Một pháp sư Shipibo đã từng nói rằng: “Mối đe dọa lớn nhất đối với rừng là những người bản địa đã quên mất mình là người bản địa – những kẻ đã quên truyền thống kính trọng rừng và họ lợi dụng rừng vào những mục đích ích kỷ riêng”
Những điều còn để ngỏ
Sau khi đã biết được nguồn gốc thực sự của dòng sông sôi, nhà địa chất học trẻ không chỉ có những khám phá khoa học cho riêng mình, mà còn phải có những biện pháp để bảo vệ chốn linh thiêng khỏi việc khai thác và bị xâm hại. Lá bùa bảo vệ sứ mệnh đã được đại sư trao cho Andrés khi anh bắt đầu cuộc tìm kiếm của mình. Nhưng khi kết quả đã sáng tỏ, những mẫu nước đã được lấy đi trước đó cần được trả về cho đất, dù nơi anh đang đứng là bất kỳ đâu, “để nước có thể tìm đường về nhà”.
Kết
Cuộc sống hiện đại kéo theo sự phát triển không ngừng của khoa học, công nghê. Nhưng dường như, tình trạng của môi trường lại đi ngược lại xu hướng này. Trên toàn thế giới, hiện tượng Trái đất nóng lên, ô nhiễm nguồn nước, rừng cạn kiệt tài nguyên…là những hồi chuông cảnh tỉnh con người về ý thức bảo vệ môi trường. Thiên nhiên không hề xa cách mà gắn bó với sự tồn vong của loài người. Khám phá ra những bí ẩn mà thiên nhiên đang ẩn giấu, từ đó hiểu được cách cân bằng giữa cuộc sống hiện đại và đời sống của tài nguyên thiên nhiên để từ đó khai thác, sản xuất một cách hợp lý là điều vô cùng cần thiết. Nhà địa chất học trẻ Andrés Ruzo và cuốn sách “Kỳ bí trong lòng Amazon” đã đưa chúng ta cùng đi qua một cuộc thám hiểm với đầy đủ những con người phi thường, với mưu lược và nghị lực đáng kinh ngạc. Cuốn sách không chỉ khám phá về một kì quan trên thế giới mà còn cho ta cảm nhận về sự rối ren từ những cuộc cạnh tranh về lợi ích và tác động của chúng đến môi trường tự nhiên. Qua đó, thể hiện sự cố gắng của tác giả trong việc cố gắng hiểu trách nhiệm đạo đức của cá nhân mình dưới góc độ là một nhà khoa học và cả góc độ là một con người bình thường – người đã nhận những ân huệ vô giá từ Mẹ Đất, Mẹ Nước.
